महाराष्ट्राच्या शेजारील राज्ये

महाराष्ट्र राज्याशेजारील राज्ये

      महाराष्ट्र हे भारताच्या पश्चिम भागात वसलेले राज्य आहे. हे उत्तर प्रदेश खालोखाल सर्वाधिक लोकसंख्या असणारे राज्य असून क्षेत्रफळानुसार देशातले तिसरे मोठे राज्य आहे. देशाच्या औद्योगिक उत्पादनात महाराष्ट्राचा सुमारे 25% वाटा आहे. महाराष्ट्राच्या पश्चिम दिशेला अरबी समुद्र असून महाराष्ट्राला सुमारे 720 किमीचा समुद्र किनारा लाभला आहे. महाराष्ट्राच्या तिन्ही बाजूने एकूण 7 राज्ये व केंद्रशासित प्रदेश आहेत.

शेजारील राज्ये

     महाराष्ट्राच्या उत्तरेला मध्य प्रदेश, पूर्वेला छत्तीसगढ, आग्नेय दिशेला तेलंगणा, दक्षिणेला कर्नाटक, तर नैऋत्य दिशेला गोवा राज्य आहे. महाराष्ट्राच्या वायव्येला गुजरात राज्य असून दादरा आणि नगर हवेली हा केंद्रशासित प्रदेश या दोघांच्या दरम्यान आहे.

    महाराष्ट्राच्या पश्चिम किना-याला अरबी समुद्र असून समुद्रकिना-याला समांतर असणारा पश्चिम घाट हा सह्याद्री म्हणून प्रसिध्द आहे.या सह्याद्रीकड्यांमध्ये नाशिक शहराजवळ असणारे कळसुबाई हे 1200 मी. 【4000 फूट】 उंचीचे महाराष्ट्रातले सर्वोच्च शिखर आहे. या लेखात आपण महाराष्ट्राच्या शेजारील सर्व राज्यांविषयीची माहिती पाहणार आहोत.

मध्य प्रदेश राज्य

      स्वातंत्र्यपूर्व मध्य प्रदेश हा प्रदेश सध्याच्या स्वरूपापेक्षा खूपच वेगळा होता. म्हणजे तो 3-4 भागांमध्ये विभागला गेला होता. मध्य प्रदेश आणि बेरार हे छत्तीसगड आणि मकराई या संस्थानांचे विलीनीकरण करून 1950 मध्ये प्रथम मध्य प्रदेशची स्थापना झाली. तेव्हा त्याची राजधानी नागपूर होती. यानंतर 1 नोव्हेंबर 1956 रोजी मध्य भारत, विंध्य प्रदेश आणि भोपाळ ही राज्येही त्यात विलीन करण्यात आली, तर दक्षिणेकडील मराठी भाषिक विदर्भ प्रदेश मुंबई राज्यात हस्तांतरित करण्यात आला. 1 नोव्हेंबर 2000 रोजी पुन्हा एकदा मध्य प्रदेशची पुनर्रचना करण्यात आली आणि छत्तीसगड मध्य प्रदेशपासून वेगळे राज्य तयार करण्यात आले.

राज्याचे नाव :- मध्य प्रदेश
राजधानी :- भोपाल
स्थापना :- 01 नोव्हेंबर 1956
मुख्यमंत्री :- मोहन यादव 【2024】
राज्यपाल :- मान्गुभाई पटेल 【2024】
राज्य भाषा :- हिंदी भाषा
छत्तीसगड राज्य
     महाराष्ट्राच्या हे मध्य भारताच्या प्रदेशात वसलेले एक घनदाट वनाच्छादित राज्य आहे. 1 नोव्हेंबर 2000 रोजी मध्य प्रदेशचा पूर्वीचा भाग असलेल्या याला राज्याचा दर्जा देण्यात आला. 135,192 चौरस किमी 【52,198 चौरस मैल】 क्षेत्रफळ असलेले हे भारतातील 09 वे सर्वात मोठे राज्य आहे. 2021 पर्यंत, त्याची लोकसंख्या अंदाजे 30 दशलक्ष 【3 कोटी】 आहे. ज्यामुळे ते देशातील 17 वे सर्वाधिक लोकसंख्या असलेले राज्य बनले आहे.

राज्याचे नाव :- छत्तीसगड
राजधानी :- रायपुर
स्थापना :- 01 नोव्हेंबर 2000

हे नक्की पहा :महाराष्ट्रातील जिल्हे

मुख्यमंत्री : श्री विष्‍णु देव साय 【2024】
राज्यपाल :- श्री बिस्वा भूषण हरिचंदन 【2024】
राज्य भाषा :- छत्तीसगढी, हिंदी
तेलंगणा राज्य
      तेलंगणा हा शब्द त्रिलिंग देसा 【तीन लिंगांची भूमी】 पासून आला आहे, हा प्रदेश तथाकथित आहे कारण येथे तीन महत्त्वाची शैव मंदिरे होतीः कलेश्वरम 【सध्या तेलंगणात】, श्रीशैलम आणि द्राक्षराम 【सध्या आंध्र प्रदेशात】.आंध्र प्रदेश ओरिएंटल मॅन्युस्क्रिप्ट्स लायब्ररी अँड रिसर्च सेंटरचे माजी संचालक जयधीर थिरुमला राव यांच्या मते, तेलंगणा हे नाव गोंडी वंशाचे आहे. राव यांनी असे प्रतिपादन केले की ते "तेलंगढ" वरून आले आहे, ज्याचा अर्थ त्यांच्या मते, गोंडीमध्ये दक्षिण असा होतो.
      तेलंगणा 112077 चौरस किमी च्या भौगोलिक क्षेत्रासह भारतातील 11 वे सर्वात मोठे राज्य आणि बारावे सर्वाधिक लोकसंख्या असलेले राज्य आहे आणि 2011 च्या जनगणनेनुसार 35,193,978 रहिवासी आहे. 2 जून 2014 रोजी, हे क्षेत्र आंध्र प्रदेशच्या वायव्य भागापासून नवनिर्मित राज्य म्हणून वेगळे करण्यात आले.

राज्याचे नाव :- तेलंगणा
राजधानी :- हैद्राबाद
स्थापना :- 02 जून 2014
मुख्यमंत्री :- अनुमुला रेवंत रेड्डी 【2024】
राज्यपाल :- तमिलिसाई सुंदरराजन 【2024】

हे नक्की पहा :भारत : राजमान्य पक्षी

राज्य भाषा :- तेलुगु भाषा
कर्नाटक राज्य
    कर्नाटकचा पूर्व-इतिहास पॅलेओलिथिक हात-कुन्हाडी संस्कृतीकडे परत जातो, ज्याचा पुरावा, इतर गोष्टींबरोबरच, या प्रदेशात हाताच्या कुऱ्हाडी आणि क्लीव्हरच्या शोधांवरून दिसून येतो.राज्यात निओलिथिक आणि मेगालिथिक संस्कृतीचे पुरावे राज्यात निओलिथिक आणि मेगालिथिक संस्कृतीचे पुरावे देखील सापडले आहेत. कर्नाटक हे भारताच्या दक्षिण पश्चिम भागातील एक राज्य आहे. 1 नोव्हेंबर 1956 रोजी राज्य पुनर्रचना कायदा मंजूर करून त्याची स्थापना झाली. कर्नाटक चे पूर्वीचे नाव म्हैसूर होते. 1973 मध्ये कर्नाटक असे नामकरण करण्यात आले. कर्नाटकच्या पश्चिमेस अरबी समुद्र, वायव्येस गोवा, उत्तरेस महाराष्ट्र, ईशान्येस तेलंगणा, पूर्वेस आंध्र प्रदेश, आग्नेयेला तामिळनाडू आणि नैऋत्येस केरळ हे राज्य आहे.

राज्याचे नाव :- कर्नाटक
राजधानी :- बेंगळुरू
स्थापना :- 01 नोव्हेंबर 1956
मुख्यमंत्री :- श्री सिद्धारमैया 【2024】
राज्यपाल :- थावरचंद गेहलोत 【2024】
राज्य भाषा :- कन्नड
गुजरात राज्य
       गुजरात हे सिंधू संस्कृतीच्या मुख्य मध्यवर्ती क्षेत्रांपैकी एक असून यामध्ये सिंधू खोऱ्यातील लोथल, धोलाविरा आणि गोला धोरो या प्राचीन महानगरांचा समावेश आहे. लोथल हे प्राचीन शहर होते जेथे भारताचे पहिले बंदर स्थापन झाले होते. धोलाविरा हे प्राचीन शहर भारतातील सर्वात मोठे आणि प्रमुख पुरातत्व स्थळांपैकी एक आहे. गुजरात पश्चिम किनाऱ्यावरील सुमारे 1,600 किमी 【990 मैल】 किनारपट्टी असलेले राज्य आहे - देशातील सर्वात लांब काठियावाड द्वीपकल्पात आहे आणि लोकसंख्या 60.4 दशलक्ष आहे. हे क्षेत्रफळानुसार 05 वे मोठे भारतीय राज्य आहे आणि लोकसंख्येनुसार 09 वे सर्वात मोठे राज्य आहे. गुजरातची सीमा ईशान्येला राजस्थानला लागून आहे, दादरा आणि नगर हवेली आणि दमण आणि दीव दक्षिणेला, आग्नेयेला महाराष्ट्र, पूर्वेला मध्य प्रदेश आणि पश्चिमेला अरबी समुद्र आणि पाकिस्तानचा सिंध प्रांत आहे.

राज्याचे नाव :- गुजरात

हे नक्की पहा :महाराष्ट्र : जिल्हे व तालुके

राजधानी :- गांधीनगर
स्थापना :- 01 मे 1960
मुख्यमंत्री :- भूपेंद्रभाई पटेल 【2024】
राज्यपाल :- आचार्य देवव्रत 【2024】
राज्य भाषा :- गुजराती
गोवा राज्य

         गोव्यात सापडलेल्या रॉक आर्टमधील कोरीवकाम हे भारतातील मानवी जीवनातील सर्वात प्राचीन ज्ञात खुणांपैकी एक आहे. गोवा पश्चिम घाटातील शिमोगा-गोवा ग्रीनस्टोन बेल्टमध्ये वसलेले राज्य आहे. गोवा हे कोकण प्रदेशातील भारताच्या नैऋत्य किनाऱ्यावरील एक राज्य आहे, जे भौगोलिकदृष्ट्या पश्चिम घाटाने वेगळे केले आहे. हे भारतातील महाराष्ट्र राज्यांच्या उत्तरेला आणि पूर्वेला आणि दक्षिणेला कर्नाटक राज्यांमध्ये स्थित आहे, अरबी समुद्राने त्याचा पश्चिम किनारा तयार केला आहे. क्षेत्रफळानुसार हे भारतातील सर्वात लहान राज्य आहे आणि लोकसंख्येनुसार चौथे सर्वात लहान राज्य आहे.

राज्याचे नाव :- गोवा
राजधानी :- पणजी

हे नक्की पहा :महाराष्ट्र : कृषी उत्पादन २०२२-२३

स्थापना :- 30 मे 1987
मुख्यमंत्री :- श्री.प्रमोद सावंत 【2024】
राज्यपाल :- पी. एस. श्रीधरन 【2024】
राज्य भाषा :- कोंकणी
दादरा नगर हवेली - केंद्र शासित

    1520 पासून 19 डिसेंबर 1961 पर्यंत हे पोर्तुगीज वसाहतीमध्ये होते. दादरा आणि नगर हवेलीवर भारतीय लष्कराने 11 ऑगस्ट 1961 रोजी आक्रमण केले. यानंतर 1974 मध्ये पोर्तुगालला या भागावरील भारतीय सार्वभौमत्व अधिकृतपणे मान्य करण्यास भाग पाडले गेले. दादरा आणि नगर हवेली भारतातील एक केंद्रशासित प्रदेश बनले.

केंद्रशासित प्रदेश नाव :- दादरा नगर हवेली

राजधानी :- सिल्वासा

स्थापना :- 30 मे 1987

राज्यपाल / प्रशासक :- श्री प्रफुल पटेल 【2024】

राज्य भाषा :- हिंदी, गुजराथी

महाराष्ट्राचे शेजारील राज्यांना लागून असलेले जिल्हे

      महाराष्ट्रातील एकूण 20 जिल्ह्यांची सीमा इतर राज्यांना लागून आहे. ते जिल्हे खालीलप्रमाणे आहेत

» मध्यप्रदेश 【08 जिल्हे】

   नंदुरबार, धुळे, जळगाव, बुलढाणा, अमरावती, नागपूर, भंडारा, गोंदिया

» छत्तीसगड 【02 जिल्हे】

   गोंदिया, गडचिरोली

» तेलंगणा 【04 जिल्हे】

   गडचिरोली, चंद्रपूर, यवतमाळ, नांदेड

» कर्नाटक 【07 जिल्हे】

   नांदेड, लातूर, धाराशिव, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर, सिंधुदुर्ग

» गुजरात 【04 जिल्हे】

   पालघर, नाशिक, धुळे, नंदुरबार

» गोवा 【01 जिल्हा】

   सिंधुदुर्ग

» दादरा नगर हवेली 【01 जिल्हा】

   पालघर

    वरील महाराष्ट्राच्या शेजारील राज्ये याविषयीची माहिती आपणास कशी वाटली तसेच काही चुका अथवा सुधारणा असतील तर कमेंट बॉक्स मध्ये नक्की कळवा?
वरील माहिती आपण पहा आणि आवडल्यास इतरांना ही नक्की Share करा.
धन्यवाद...!!